ΜΑΘΗΜΑ 1- ΑΛΦΑΒΗΤΟ, ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΠΛΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
Το ελληνικό αλφάβητο περιλαμβάνει 24 γράμματα, κεφαλαία (μεγάλα) και πεζά (μικρά)
Υπάρχει και το τελικό ς που το χρησιμοποιούμε στο τέλος των λέξεων.
Κεφαλαία: Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω Πεζά: α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ ο π ρ σ τ υ φ χ ψ ω Τελικά: ς
Συνήθως γράφουμε με πεζά (μικρά). Τα κεφαλαία γράμματα τα χρησιμοποιούμε :
- Όταν αρχίζουμε μία πρόταση. π.χ. Καλημέρα, μαμά!
- Όταν γράφουμε ένα κύριο όνομα , π.χ. Γιώργος, Πάσχα
- Το ήξερες ότι οι αρχαίοι Έλληνες
χρησιμοποιούσαν στη γραφή τους μόνο
κεφαλαία γράμματα; Η μικρογράμματη γραφή δημιουργήθηκε
από τους Βυζαντινούς (9ο αι. μ.Χ.). Επίσης, δεν χώριζαν τις λέξεις
μεταξύ τους, αλλά η γραφή τους ήταν συνεχόμενη.

Στο σύνδεσμο που ακολουθεί δες πώς έγραφαν το όνομά σου σε άλλες εποχές
ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ
2. Ποια είναι τα κύρια ονόματα;
- Τα ονόματα των άνθρώπων ή των ζώων, π.χ. Αλέκος, Ρεξ
- Τα ονόματα των ημερών και των μηνών, π.χ. Δευτέρα, Ιούνιος
- Τα ονόματα των γιορτών, π.χ.Πάσχα
- Οι λέξεις Χριστός, Παναγία, Θεός, τα συνώνυμά τους και οι αντωνυμίες που τις αντικαθιστούν,π.χ. το θέλημά Σου
- Τα ονόματα των χωρών, των πόλεων, των δρόμων,π.χ. Γαλλία, Αθήνα, Ερμού
- Τα ονόματα των νησιών, των θαλασσών, των βουνών, των ποταμών, των λιμνών,π.χ. Ρόδος, Πίνδος, Αξιός, Βόλβη,
- Τα εθνικά ονόματα, π.χ. Έλληνας
- Τα ονόματα έργων τέχνης, βιβλίων, μνημείων,π.χ.Τζοκόντα, Ο Τρελαντώνης, Παρθενώνας
ΟΜΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
3. Σε μερικές λέξεις χρησιμοποιούμε δύο όμοια σύμφωνα, π.χ. Άννα, θάλασσα. Ποιες είναι αυτές οι λέξεις;
- Τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ισσα, π.χ. βασίλισσα, μαγείρισσα
- Οι σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τα αχώριστα μόρια εκ, συν
Π.χ. εκ+καθαρίζω εκκαθαρίζω
- εκ+καλώ έκκληση, εκκλησία
- συν+λυπούμαι συλλυπούμαι
- συν+ρίζα σύρριζα
- συν+σώμα σύσσωμος
- Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε-μα και οι παθητικές μετοχές ρημάτων με χαρακτήρα π, β, φ, πτ,
- π.χ. ανάβω άναμμα, αναμμένος
- Οι αριθμοί τέσσερα και εννιά
- Οι γεωγραφικοί όροι: Ελλάδα, Γαλλία, Έδεσσα, Ελασσόνα, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία, Αττική, Μεσσηνία, Σέρρες, Πελοπόννησος, Ελλήσποντος, και οι λέξεις που προέρχονται από αυτές
- Τα ονόματα Σάββας, Έλλη, Άννα, Γιάννης, Ιωάννα, Φίλιππος.
- Οι λέξεις κόκκινος, κόκκος, λάκκος, Σάββατο, μέταλλο, θύελλα, κάλλος (ομορφιά), μαλλί, φύλλο, άμμος, πλημμύρα, ίππος, αρρώστια, θάρρος, γλώσσα, μέλισσα
- αλλάζω, βάλλω, κολλώ, ψάλλω, γεννώ και όσες παράγονται από αυτές
ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ (διαβαθμισμένης δυσκολίας)
1.Μπορείς να συμπληρώσεις τον πίνακα του αλφάβητου; ΚΕΦΑΛΑΙΑ Α __ Γ __ Ε__ Η__ Ι__ Λ__ Ν__ Ο __ Ρ __ Τ __ Φ__ Ψ__ ΜΙΚΡΑ __β__ δ__ ζ __ θ__ κ__ μ __ ξ __ π __ σ __ υ __ χ __ ω
2. Δοκίμασε να γράψεις τις λέξεις με μικρά ή το αντίστροφο. Μην ξεχνάς να τονίσεις: ΠΑΤΑΤΑ ΤΡΕΝΟ ΣΑΚΟΣ ΣΚΗΝΗ ΔΡΟΜΟΣ ΨΑΧΝΩ ____________________________________________________________________________________________________ βιβλίο ταξίδι ελέφαντας επάγγελμα τζάκι ____________________________________________________________________________________________________________
3. Βάλε σε αλφαβητική σειρά τις λέξεις:
αλεπού, καράβι, σοκολάτα, πόδι, μήλο, φούστα, ζακέτα
______________________________________________________________________________________________________________________ γάντια, αδιάβροχο, παντελόνι, πόδι, χέρι, χρώμα, αέρας,
____________________________________________________________________________________________________________
4. Πρόσεξε τις τελείες. Βάλε κεφαλαίο όπου χρειάζεται:
ΚΑΡΕΤΤΑ ΚΑΡΕΤΤΑ
Η θαλάσσια χελώνα είναι ερπετό. ζει στη θάλασσα εδώ και εκατομμύρια χρόνια, από την εποχή των δεινοσαύρων. το καβούκι της έχει σχήμα καρδιάς. τρώει καβούρια, αστερίες, μέδουσες, αχινούς σφουγγάρια και καλαμαράκια.
5. Βάλε τελείες όπου χρειάζεται. Μετά άρχισε με κεφαλαίο.
Όταν η Χαρά γύρισε στο σπίτι μετά το σχολείο, η μητέρα της της ζήτησε να πάει στο ταχυδρομείο, για να στείλει ένα γράμμα στη θεία της η Χαρά και η Βάγια ξεκίνησαν να πάνε παρέα στο ταχυδρομείο είχε πολύ κόσμο περιμένοντας τη σειρά τους, κοίταζαν τριγύρω για να περάσει η ώρα, σκέφτηκαν να παίξουν ένα παιχνίδι…
Ο γάιδαρος και η σκιά του
κάποτε, ένας
άνδρας αποφάσισε να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι
έτσι, συνεννοήθηκε με έναν χωρικό να τον πληρώσει και αυτός να τον
συνοδέψει στο ταξίδι του μαζί με τον γάιδαρό του και να διασχίσουν
και οι τρεις μαζί μια έρημη περιοχή ξεκίνησαν ξημερώματα, ο
ταξιδιώτης καβάλα στο γάιδαρο και ο χωρικός δίπλα του, με τα πόδια
όταν έφτασε μεσημέρι η ζέστη ήταν αφόρητη και αποφάσισαν να κάνουν μια
στάση για να ξεκουραστούν ο ταξιδιώτης
κατέβηκε απ' τον γάιδαρο και άρχισε να ψάχνει ένα σκιερό μέρος για να
καθίσει όμως δεν υπήρχε κανένα τέτοιο
μέρος, κι έτσι κάθισε να ξεκουραστεί στη σκιά του γαϊδάρου
- σήκω αμέσως από 'κει, φώναξε τότε ο χωρικός αυτή η θέση
ανήκει σε μένα!
- αφού σε πλήρωσα για τον γάιδαρο! Είπε ο ταξιδιώτης
- με πλήρωσες για το γάιδαρο κι όχι για τη σκιά
του απάντησε ο χωρικός κι άρχισαν να μαλώνουν
κι ενώ οι δύο άντρες τσακώνονταν για τη σκιά του γαϊδάρου, εκείνος, που
δεν άντεχε άλλο τις φωνές τους, το έσκασε και τους άφησε χωρίς σκιά
αλλά και χωρίς μέσο να διασχίσουν την έρημο
Για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες θα βοηθήσει ο σύνδεσμος:
ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Θυμήσου τον κανόνα και γράψε δικά σου παραδείγματα:
ΚΟΙΝΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ
Δηλώνουν όλα τα ζώα, πρόσωπα, πράγματα Δηλώνουν ορισμένο πρόσωπο, ζώο, πράγμα του ίδιου είδους ή τόπο.
1. μαθητής Γιώργος
2._____________________________________________________
3._____________________________________________________
4._____________________________________________________
5._____________________________________________________
6._____________________________________________________
2. Κεφαλαίο ή μικρό; Συμπλήρωσε το αρχικό γράμμα.
_ ευτέρα, _ ρίτη, _ ανουάριος, _ εβρουάριος, _ νοιξη, _ αλοκαίρι, _ θινόπωρο,
_ ατερίνα, _ ωσταντίνος, _ όρη, _ ιος, _ αμά, κυρα- _ αγγελιώ,
_ εός, _ ριστός, - αναγία, ά γιος _ ημήτρης, αγία _ αρασκευή
_ ριστούγεννα, _ άσχα, _ ρωτοχρονιά
_ ξιός , _ λυμπος, _ ώρα, _ λλάδα, _ λληνας, _ λληνικός, _ ταλία, _ ταλός, _ ταλικός
Την πρώτη ώρα θα κάνουμε _ λώσσα ή _ αθηματικά;
Ο _ ολωμός ή ο _ αλαμάς έγραψε τον _ θνικό μας _ μνο;
Ο δάσκαλός μας, ο κύριος _ ώστας, μας υποσχέθηκε ότι τον _ ούνιο θα μας πάει στο _ ευκό _ ύργο.
Η _ νοιξη έχει τρεις μήνες, τον _ άρτιο, τον _ πρίλιο και τον _ άιο.
Από τη _ αλλία πήρε το όνομά του ο _ αλλικός καφές.
3. Υπογράμμισε τα κύρια ονόματα και διόρθωσε το αρχικό
τους γράμμα με κεφαλαίο:
Ο αλέξανδρος και η δανάη είναι παιδιά ελλήνων μεταναστών στη γερμανία. Φέτος το καλοκαίρι θα επισκεφτούν τον τόπο καταγωγής τους, την πελοπόννησο, στην ελλάδα. Έχουν διδαχτεί την ελληνική ιστορία στο μόναχο, έχουν μάθει τον εθνικό μας ύμνο του διονυσίου σολωμού και θέλουν να γνωρίσουν από κοντά τον τόπο τους. Θέλουν να επισκεφτούν την αρχαία ολυμπία, τη σπάρτη και τον ποταμό ευρώτα, τις μυκήνες και το ναύπλιο, την επίδαυρο, τη μονή της αγίας λαύρας όπου υψώθηκε το λάβαρο της επανάστασης το 1821. Και φυσικά να χαρούν τα γαλανά νερά και τις χρυσές αμμουδιές της καλαμάτας, της πόλης όπου γεννήθηκε ο πατέρας τους.
Για περισσότερη εξάσκηση μπορείς να βρεις ασκήσεις ή εκπαιδευτικά παιχνίδια στους συνδέσμους:
Για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες θα βοηθήσει ο σύνδεσμος
ΟΜΟΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Ένα ή δύο όμοια σύμφωνα; Να διαγράψεις τη λανθασμένη λέξη:
καλλιτέχνης ή καλιτέχνης διάλειμμα ή διάλλειμμα
ιππότης ή ιπότης κύμμα ή κύμα
καλύτερα ή καλλύτερα κόμα ή κόμμα
μέλισσα ή μέλλισα κόκινο ή κόκκινο
γράμα ή γράμμα παππούς ή παπούς
θάλασσα ή θάλλασσα εκκλησία ή εκλησία
μαλλιά ή μαλιά απορρίμματα ή απορίμματα ή απορρίματα 2. Πόσες λέξεις με όμοια σύμφωνα ξέρεις; Γράψε στον παρακάτω πίνακα όσες μπορείς να θυμηθείς ή να βρεις στο λεξικό σου
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Να γράψεις τις σύνθετες λέξεις που σχηματίζονται. Βάλε δύο όμοια σύμφωνα όπου χρειάζεται:
συν+μαζεύω_______________ εν+γάμος___________
συν+μαθητής______________ εκ+κίνηση__________
συν+λέγω_________________ εκ+καθαρίζω________
συν+γνώνη________________ εν+γραφή___________
συν+ρέω__________________ εν+μισθός___________
4. Γράψε τα ουδέτερα ουσιαστικά και τις παθητικές μετοχές που παράγονται από τα ρήματα με χαρακτήρα π,β,φ,πτ:
ΡΗΜΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ
Γράφω_______________________________________________________
Ανάβω_______________________________________________________
Καλύπτω______________________________________________________
Σκάβω_______________________________________________________
βάφω________________________________________________________
Εγκαταλείπω____________________________________________________
τρίβω________________________________________________________
Ένα
παραμύθι για τις λέξεις με όμοια σύμφωνα:
Εδώ θα βρείτε εκπαιδευτικές δραστηριότητες: