• Στις λέξεις με μία συλλαβή, π.χ. την, σε, γεια
• Στη μονοσύλλαβη Προστακτική, π.χ. πες μου, βρες τους

Βάζουμε όμως τόνο :

• Στις λέξεις που φαίνονται μονοσύλλαβες μετά από έκθλιψη ή αποκοπή,                   π.χ. είν' ανάγκη, φέρ' το
• Στο διαζευκτικό ή, π.χ. θα πάμε ή δε θα πάμε
• Στα πού και πώς όταν ρωτάμε με ευθύ ή πλάγιο τρόπο.

             π.χ. Πού πηγαίνεις; Με ρώτησε πού πηγαίνω.

                     Πώς τη λένε; Την ρώτησα πώς την λένε.

• Στα πού και πώς όταν θέλουμε να τονίσουμε κάτι.

             π.χ. Τον είχε πώς και πώς!

• Στις μονοσύλλαβες λέξεις που προφέρονται μαζί με τα ρήματα βγω, μπω, κ.ά.
• π.χ. νά βγω- να βγω

             θά ΄ρθω- θα ΄ρθω

Βάζουμε δύο τόνους σε περίπτωση που ένα ουσιαστικό που τονίζεται στην προπαραλήγουσα, συνοδεύεται από αντωνυμία, όπως στο παράδειγμα: ο δάσκαλός μου, χάρισέ το,

2. ΑΠΟΣΤΡΟΦΟΣ

Απόστροφο χρησιμοποιούμε:

• στην έκθλιψη, π.χ. τ΄αυγά (φωνήεν-φωνήεν)
• στην αφαίρεση, π.χ.μου ΄στειλε (φωνήεν-φωνήεν)
• στην αποκοπή, π.χ.φέρ΄το (φωνήεν-σύμφωνο)

3. ΥΠΟΔΙΑΣΤΟΛΗ

Υποδιαστολή σημειώνουμε:

• στην αντωνυμία ό,τι και
• στους δεκαδικούς αριθμούς,  π.χ.  1,5

4. ΕΝΩΤΙΚΟ

Ενωτικό σημειώνουμε:

• Στο τέλος της γραμμής όταν δεν χωράει η λέξη και τη χωρίζουμε σύμφωνα με τους κανόνες π.χ. θάλασ- σα
• Μετά από τις λέξεις: Αγια-, Αϊ-, παπα-, γερο-, γρια-, μπαρμπα-, μαστρο-, κυρα-, θεια-, μαζί με κύριο όνομα

5. ΔΙΑΛΥΤΙΚΑ

Διαλυτικά βάζουμε πάνω στο ι και στο υ όταν τα διαβάζουμε χωριστά από το προηγούμενο φωνήεν, π.χ. γαϊδούρι, καταπραϋντικός

Δε βάζουμε διαλυτικά όταν το προηγούμενο φωνήεν τονίζεται, π.χ. γάιδαρος

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Τόνισε τις λέξεις σωστά:

Ο Μικρος ηταν πολυ κακοκεφος. Κλειστηκε στο δωματιο κι αρχισε να στριφογυριζει κι ολα τα πραγματα ν΄ αναποδογυριζει. Τις ζωγραφιές απο τον τοιχο τις ξεκολλουσε κι ολα τα παιχνιδια του χαλουσε.

«Θεε μου!» ειπε η Μαμα «τι εχεις παθει;»

«Ειμαι ενας αναποδος και γκρινιαρης Μικρος και κανεις δε μ' αγαπαει» ειπε ο Μικρος.

«Μικρε μου» ειπε η Μαμα «οπως και να' σαι εγω παντα θα σ' αγαπω».

(Θα σ' αγαπώ ό,τι κι αν γίνει, D. Gliori, απόδ. Φ. Μανδηλαράς, Πατάκης, Αθήνα 1999)

Κάνε έκθλιψη, αφαίρεση και αποκοπή στις λέξεις:

ΕΚΘΛΙΨΗ                                              ΑΦΑΙΡΕΣΗ                                                 ΑΠΟΚΟΠΗ

το όνομα τ΄όνομα                          Μου άρεσε Μ΄άρεσε                     Δέσε το Δέσ' το

τα αεροπλάνα_________  Μου έταξες _________       Από την__________

για αυτό____________  Που είχες___________      Στείλε τη__________

• Βάλε διαλυτικά αν χρειάζεται:

Γάιδαρος, γαιδούρι, πλάι, πλαινός, πρωί, πρωινός, ευρωπαίος, ευρωπαικός, πλοία, ιστιοπλοία, θείος, θεικός, νεράιδα, κορόιδο, κοροιδεύω,

• Βάλε διαλυτικά και τόνους όπου χρειάζεται:

Το καικι επλεε πλαι σε αποκρημνα βραχια. Ο καπεταν Ανδρεας Νικολαιδης στην πλωρη φοβοταν τον μαιστρο που ολοενα δυναμωνε. Πως θα τα καταφερνε να σωσει το σκαρι και τους ναυτες του; Που θα εβρισκε λιμανι απανεμο;